Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2009

Πολιούχος Χρυσουπόλεως: Άγιος Δημήτριος




Με αφορμή τη σημερινή γιορτή της πόλης μας λίγα λόγια για τον Άγιο Δημήτριο...


Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περί το 280-284 μ.Χ. και πέθανε το 303 ή το 305 μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη. Aποτελεί έναν από τους Μεγαλομάρτυρες της Χριστιανοσύνης. Ο Δημήτριος ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας της Θεσσαλονίκη. Σύντομα ανελίχθηκε στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε ηλικία 22 ετών να φέρει το βαθμό του χιλιάρχου. Ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα αυτοκράτορα) Γαλερίου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και φυλακίστηκε στην Θεσσαλονίκη το 303, διότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί αρνήσεως του χριστιανισμού». Μάλιστα λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει κύκλο νέων προς μελέτη της Αγίας Γραφής.
Σύμφωνα με την παράδοση, μέσα στη φυλακή ευλόγησε τον μαθητή του Νέστορα "κατασφραγίσας το μέτωπο αυτού δια του σταυρού", να νικήσει τον ειδωλολάτρη παλαιστή Λυαίο "μεγέθει σώματος και ρώμη τους κατ΄ αυτόν υπεβάλλων". Η νίκη του Νέστορα εξόργισε τον Αυτοκράτορα Μαξιμιανό που παρευρίσκετο στο στάδιο και έτσι ο μεν Νέστορας αποκεφαλίστηκε, ο δε Δημήτριος δολοφονήθηκε με λογχισμό στα πλευρά ("λόγχη τρωθείς την πλευράν"). Γράφουν μάλιστα οι συναξαριστές ότι ο Άγιος Δημήτριος, όπως είχε σηκώσει το δεξί του χέρι, έλαβε τον πρώτο λογχισμό στη δεξιά πλευρά, όπως και ο Εσταυρωμένος Χριστος.
Στη συνέχεια οι παρευρισκόμενοι χριστιανοί παρέλαβαν το μαρτυρικό λείψανο και το έθαψαν και πάνω στο τάφο το 412 ο έπαρχος του Ιλλυρικού Λεόντιος "την τε δόξαν λαμπρός, την τε προς τον Χριστόν πίστιν μάλα θερμός", έκτισε ναό "μέσον του σταδίου και του δημοσίου λουτρού κάλλιστα διηρημένου".
Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου. Μάλιστα όσο περισσότεροι Χριστιανοί έπαιρναν μύρο, τόσο περισσότερο αυτό πλήθαινε αντί να λιγοστεύει.
Κάποιος ασκητής από το βουνό Χολομώντα σκανδαλίστηκε όταν άκουσε για το μύρο του Αγίου Δημητρίου και αναρωτιόταν πως είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσοι άλλοι Άγιοι που πέρασαν μεγάλα βασανιστήρια για την χριστιανική τους πίστη και να μην είναι κι αυτοί Μυροβλήτες σαν τον Άγιο Δημήτριο. Είδε, λοιπόν, στον ύπνο του ότι βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου. Εκεί παρακάλεσε κάποιον που κρατούσε τα κλειδιά του προσκυνήματος του τάφου να του ανοίξει για να πάρει την ευλογία του. Μπαίνοντας στο κουβούκλιο είδε όλο τον τάφο να είναι βρεγμένος από μύρο και να ευωδιάζει και παρακάλεσε πάλι αυτόν που είχε τα κλειδιά να σκάψουν για να βρουν την πηγή του μύρου. Αφού έσκαψαν πολύ ώρα βρήκαν ένα μάρμαρο που σκέπαζε τον τάφο του Αγίου Δημητρίου και καθώς κατάφεραν να το ανοίξουν, βλέπουν το σώμα του αγίου να αναβλύζει από τις πληγές των κονταριών μύρο. Ήταν τόσο πολύ που βράχηκε ο φύλακας του τάφου και ο μοναχός φοβούμενος μην πνιγεί φώναξε “Άγιε Δημήτριε, βοήθει μοι!”. Και τότε ξυπνώντας βλέπει ότι ο ίδιος και τα ράσα του ήταν βρεγμένα, θαυματουργικά, με το μύρο του Άγιου Δημήτριου. Έχοντας ζήσει αυτό το θαύμα έφυγε από το βουνό που ασκήτευε και κήρυξε στη Θεσσαλονίκη για να μάθουν όλοι οι πιστοί τι είχε ζήσει. Έμεινε εκεί πολλές ημέρες προσευχόμενος στο ναό του Αγίου Δημητρίου και κατόπιν επέστρεψε στον τόπο της άσκησής του λέγοντας ότι πραγματικά είναι μέγας ο Άγιος Δημήτριος.
Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο (ο Άγιος Γεώργιος σκοτώνει ένα δράκο).
Είναι πολιούχος της Θεσσαλονίκης, όπου βρίσκεται ο ομώνυμος ναός πάνω από τον τάφο του. Κάτω από το ιερό του Αγίου Δημητρίου υπάρχουν ακόμα και σήμερα οι κατακόμβες, το λουτρό που έγινε ο τόπος που μαρτύρησε ο Άγιος Δημήτριος.
Εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου.

Απολυτίκιο
«Μέγαν εὔρατο, ἐν τοῖς κινδύνοις, σέ ὑπέρμαχον, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τά ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὔν Λυαίου καθειλες τήν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίω θαρρύνας τόν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμίν τό μέγα ἔλεος»

Πηγές: el.wikipedia.orgmatia.gr


Χρόνια πολλά σε όσους γιορτάζουν!!!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου