2 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων

Στις 2 Φεβρουαρίου 1977 υπογράφτηκε η Σύμβαση για τους Υγροτόπους στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας. Υγρότοποι χαρακτηρίζονται τα δέλτα, τα έλη, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, οι πηγές, οι εκβολές, οι ποταμοί και οι τεχνητές λίμνες. Η συνθήκη Ραμσάρ αποσκοπεί στην προστασία και τη συνετή χρήση όλων των υγροτόπων μέσω τοπικών και εθνικών δράσεων και διακρατικής συνεργασίας ως μια συνεισφορά στην αειφόρο ανάπτυξη. Στη συνθήκη περιλαμβάνονται 1524 υγρότοποι με έκταση 520 εκατομμυρίων στρεμμάτων περίπου.

Στην χώρα μας βασει της σύνθήκης Ραμσάρ προστατεύονται δέκα υγρότοποι: Δέλτα Έβρου, οι λίμνες Ισμαρίδα και Βιστονίδα, το Πόρτο Λάγος και οι γύρω λιμνοθάλασσες, το Δέλτα και η λιμνοθάλασσα Νέστου, η τεχνητή λίμνη Κερκίνη, οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια, το Δέλτα των ποταμών Αξιού- Λουδία-Αλιάκμονα, ο Αμβρακικός κόλπος, η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και η λιμνοθάλασσα Κοτύχι στο Νομό Ηλείας. Όπως τονίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι υγρότοποι της χώρας μας υποβαθμίζονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάνεται η μοναδική οικολογική τους αξία. Αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς, αλλοίωση και υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων, απόρριψη στερεών και εκροή αστικών αποβλήτων, παράνομη και αυθαίρετη δόμηση, εντατικοποίηση της γεωργίας και λαθροθηρία είναι μόνο ορισμένα από τα εντονότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν . (πηγή)

ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ

Το δέλτα του Νέστου βρίσκεται στην βορειοανατολική Ελλάδα στα διαμερίσματα της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, στη διευρυμένη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης. Στο Δέλτα υπάρχουν 32 κοινότητες. Ο ποταμός Νέστος πηγάζει από το όρος Ρήλα στη Βουλγαρία και εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος, απέναντι από το νησί της Θάσου. Το συνολικό μήκος του Νέστου είναι 234 χιλιόμετρα, από τα οποία τα 140 βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος.

Χλωρίδα του Δέλτα του Νέστου

Στο Δέλτα του Νέστου γύρω από το ποτάμι και τις εκβολές του υπάρχουν πολλοί υγροβιότοποι, το μοναδικό στην Ελλάδα παραποτάμιο δάσος, -γνωστό ως Μεγάλο Δάσος-, πολυάριθμες λιμνοθάλασσες, αμμοθίνες, οι επτά λίμνες της Χρυσούπολης και τα πανοραμικά Τέμπη του Νέστου.

Το δέλτα του Νέστου είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υγροβιότοπους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η μεγάλη του σημασία έχει αναγνωριστεί με σειρά διεθνών αποφάσεων και συνθηκών, μεταξύ των οποίων και από την ειδική συνθήκη RAMSAR (“Συνθήκη για την προστασία υγροτόπων διεθνούς σημασίας, ιδιαίτερα ως βιοτόπων υδρόβιων πουλιών”).

Στο δέλτα του Νέστου υπάρχουν τέσσερα κύρια οικοσυστήματα το κάθε ένα με διαφορετικούς βιότοπους:

• η Κοίτη του Νέστου, συμπεριλαμβανομένων των αμμονησίδων, το μεγαλύτερο παραποτάμιο δάσος στην Ελλάδα με παραπόταμους, με στάσιμα και τρεχούμενα νερά και μεγάλη ποικιλία βιοτόπων στις εκβολές του ποταμού με υγρολίβαδα, καλαμιώνες, αλμυρίκια, εσωτερικές αμμοθίνες.
• μια εκτεταμένη ζώνη 50 χλμ. περίπου με παραθαλάσιες αμμοθίνες, οι οποίες είναι οι μεγαλύτερες στη βόρεια Ελλάδα,
• επτά ρηχές λιμνοθάλασσες με εκτεταμένους αλμυρόβαλτους, υγραλίβαδα και αλμυρίκια
• 16 μικρές λίμνες γλυκού νερού και έλη στην περιοχή της Χρυσούπολης με καλαμιώνες, νούφαρα, ξερά και υγρά λιβάδια, μικρές θαμνώδεις εκτάσεις και παραδοσιακή γεωργία. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, η μεταβολή του φυσικού περιβάλλοντος στο Νέστο με την τεχνητή οριοθέτηση της κοίτης και την εκχέρσωση του μεγαλύτερου μέρους του υδροχαρούς δάσους είχε ως αποτέλεσμα την αλματώδη ανάπτυξη της γεωργικής δραστηριότητας, κυρίως της καλλιέργειας του καλαμποκιού. Στον τομέα αυτό ο κάμπος της Χρυσούπολης προσφέρει σήμερα το 20% της πανελλήνιας παραγωγής. Οι βοσκότοποι επεκτάθηκαν σε παλιές εκτάσεις του παραποτάμιου δάσους, ενώ δε λείπουν μέχρι σήμερα οι περιπτώσεις που τα αδηφάγα ζώα έρχονται να συμπληρώσουν την καταστροφική για τα υπολείματα του Μεγάλου Δάσους δραστηριότητα της λαθροϋλοτομίας.

Η βραχόνησος Θασοπούλα με τη μεσογειακή της βλάστηση συνδέεται στενά με το Δέλτα. Σε κοντινή απόσταση τα Στενά του Νέστου παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία βιοτόπων με διαφορετικές ζώνες βλάστησης. Οι απρόκνημνοι βράχοι με ψηλές ορθοπλαγιές και δασωμένες βουνοπλαγιές του βαθύ Φαραγγιού φιλοξενούν μια πλούσια πανίδα από σπάνια αρπακτικά που ζουν στο Δέλτα.

Πανίδα του Δέλτα του Νέστου

Στο Δέλτα υπάρχουν ακόμη πληθυσμοί βίδρας, τσακαλιού αγριόγατας και λύκου. Όμως η καφετιά αρκούδα, το ελάφι και το ζαρκάδι έχουν εκλείψει εδώ και 50 χρόνια.

Υπάρχει επίσης πολύ πλούσια ορνιθοπανίδα. Έως τώρα έχουν παρατηρηθεί περισσότερα από 310 είδη που είναι μεταναστευτικά και 120 είδη διαχειμάζοντα.

Στη φωλεάζουσα ορνιθοπανίδα συμπεριλαμβάνονται 4-5 ζευγάρια Κραυγαετού στο παραποτάμιο δάσος, 1 ζευγάρι του Θαλασσαετού, 80% του Ευρωπαικού πληθυσμού της Αγκαθοκαλημάνας (30-35 ζευγάρια ), αποικίες Ερωδιών, Σταχτοτσικνιά, Πορφυροτσικνιά, Λευκοτσικνιά, Κρυπτοτσικνιά, καθώς επίσης αποικίες Ποταμογλάρων και Νανογλάρων, Νεροχελίδονων, Τουρλίδας, περίπου 90 ζευγάρια Λευκοπελαργού και έως τα 500 ζευγάρια Μαυροκέφαλου γλάρου.

Το Δέλτα αποτελεί σημαντικό σταθμό ανεφοδιασμού των μεταναστευτικών πουλιών της παλαιαρκικής όπως τα καλοβατικά πτηνά, τα υδρόβια-παρυδάτια, τα αρπακτικά, οι Πελαργοί, οι Πελεκάνοι, οι Χαλκόκοτες και πολλά μικρά ωδικά πτηνά.

Διαχειμάζοντα υδρόβια και παρυδάτια είδη όπως πάπιες, χήνες, κύκνοι, Λαγγόνες κ.ά., εμφανίζονται εδώ σε ομάδες μέχρι και 50.000 ατόμων. Επίσης εμφανίζεται σημαντικός αριθμός μεγάλων αρπακτικών όπως ο Βασιλαετός, ο Στικταετός, ο Θαλασσαετός και πολλοί κίρκοι.

Η Ερπετοπανίδα περιλαμβάνει: 2 είδη χελώνων ξηράς 2 είδη νεροχελώνων (γλυκού νερού), 2 είδη θαλασσοχελώνων, 9 είδη φιδιών, 2 είδη σαύρας, 2 είδη σαμιαμιδιών και την Φιδοσαύρα. Τα αμφίβια είναι 2 τρίτωνες, 3 βάτραχοι, 3 φρύνοι στα γειτονικά βουνά, ενώ απαντώνται επιπλέον άλλα 8 είδη ερπετών και 3 αμφιβίων. Τα πιο συνηθισμένα στο δέλτα είδη είναι ο λιμνοβάτραχος, ο πηδοβάτραχος και ο δενδροβάτραχος. (πηγή)