Αφιέρωμα σε ταινίες με αξέχαστα τραγούδια...(part 9)

28 Ιανουαρίου: Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Ιανουαρίου, με πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός της είναι η ενημέρωση του ευρωπαίου πολίτη για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, όπως είναι τα προσωπικά δεδομένα, τα οποία στην εποχή των υπολογιστών και του ίντερνετ αμφισβητούνται και ακυρώνονται, όχι μόνο από κρατικές υπηρεσίες, αλλά και από ιδιωτικούς φορείς. Τα προσωπικά δεδομένα αποτελούν προϋπόθεση για την άσκηση άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως της ελευθερίας του λόγου και της συνείδησης.

Ο νόμος 2472/1997 «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», όπως ισχύει μετά την συμπλήρωση και τροποποίησή του με τον ν. 3471/2006 και τον ν. 3625/2007 εξισώνει την έννοια των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο υποκείμενο των δεδομένων, δηλαδή σε φυσικό πρόσωπο, του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί, δηλαδή να προσδιοριστεί αμέσως ή εμμέσως, ιδίως βάσει αριθμού ταυτότητος ή βάσει ενός ή περισσοτέρων συγκεκριμένων στοιχείων που χαρακτηρίζουν την υπόστασή του από άποψη φυσική, βιολογική, ψυχική, οικονομική, πολιτιστική, πολιτική ή κοινωνική. Παραδείγματα απλών προσωπικών δεδομένων παρατίθενται στη σελίδα 4 του Εντύπου 2.0 της Αρχής (ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΏΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, Πηγή: www.dpa.gr): Α. Στοιχεία Αναγνώρισης (π.χ. Προσωπικά στοιχεία, στοιχεία ταυτότητας), Β. Προσωπικά Χαρακτηριστικά (π.χ. φυσικά χαρακτηριστικά, ενδιαφέροντα , συνήθειες), Γ. Οικογενειακές συνθήκες (π.χ. έγγαμος βίος, οικογενειακή κατάσταση, κοινωνικές επαφές), Δ. Εκπαίδευση (π.χ. Δεδομένα ακαδημαϊκής δραστηριότητας), Ε. Οικονομική Κατάσταση (π.χ. έσοδα, περιουσιακά στοιχεία, επενδύσεις, απολογισμός εξόδων, δάνεια, υποθήκες, πιστώσεις, επιδόματα, εργασιακά προνόμια, επιχορηγήσεις, δεδομένα ασφάλισης, σύνταξη γήρατος, αγαθά και υπηρεσίες που προσφέρονται στο άτομο ή που προσφέρει το άτομο, τραπεζικοί λογαριασμοί, πιστωτικές κάρτες, κληρονομιά, αποζημίωση), ΣΤ. Εργασία (π.χ. παρούσα εργασία, δεδομένα πρόσληψης, δεδομένα λύσης εργασιακής σχέσης, ιστορικό εργασίας, εργασιακή συμπεριφορά, περιγραφή εργασίας, αξιολόγηση εργασίας, εκπαιδευτικό αρχείο, δεδομένα ασφάλειας, αμοιβές και κρατήσεις, εργασιακές παροχές)

Ως επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα χαρακτηρίζεται η οποιαδήποτε επέμβαση τρίτου σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, η οποία μπορεί είτε να επηρεάσει τη σχέση ανάμεσα στα προσωπικά δεδομένα και στο «περιβάλλον» τους (π.χ. συλλογή, καταχώριση, οργάνωση, διατήρηση, χρήση, διαβίβαση, διάδοση, συσχέτιση, διασύνδεση, δέσμευση) είτε να επηρεάσει τα ίδια τα δεδομένα (π.χ. τροποποίηση, εξαγωγή, διαγραφή, καταστροφή). Συνεπώς, κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, που γίνεται πέραν του επιδιωκόμενου σκοπού ή η οποία δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του, δεν είναι νόμιμη. Εξάλλου, προϋπόθεση της επεξεργασίας είναι η συγκατάθεση του υποκειμένου, που πρόκειται να αναχθεί σε κανόνα αυξημένης τυπικής ισχύος, καθ’ όσον κατοχυρώνεται στο άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 364 της 18.12.2000, σελ. 1), καθώς και στο άρθρο ІІ – 68 της Συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται και χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου τους, εφόσον συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις, που προβλέπονται κατά τρόπο περιοριστικό στην παρ. 2 του άρθρου αυτού. Ειδικότερα, η διάταξη του άρθρου 5 παρ. 2 στοιχείο (ε΄) του Ν. 2472/1997 επιτρέπει κατ’ εξαίρεση την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου τους, εφόσον «επεξεργασία είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδομένα και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωμάτων και συμφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα και δεν θίγονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες αυτών».

Αρμόδια για την προστασία των Προσωπικών Δεδομένων  στην Ελλάδα είναι η συνταγματικώς κατοχυρωμένη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων .

27 Ιανουαρίου: Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε στις 2 Νοεμβρίου 2005 να ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου Διεθνή Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ημερομηνία επιλέχθηκε επειδή στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου στην Πολωνία. Όμως, ακόμα και πριν την απόφαση του ΟΗΕ, η 27η Ιανουαρίου ήταν ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος σε πολλές χώρες, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Φινλανδία, τη Δανία και την Εσθονία. Στην Ελλάδα έχει καθιερωθεί η 27 Ιανουαρίου ως «ημέρα μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος» σύμφωνα με το Νόμο 3218 ΦΕΚ Α/12/27-1-04.

Το σχέδιο της απόφασης αυτής, που υποβλήθηκε από το Ισραήλ και υποστηρίχθηκε από 89 χώρες, «καλεί τα κράτη - μέλη να επεξεργαστούν προγράμματα εκπαίδευσης που θα μεταδώσουν στις μελλοντικές γενεές τα διδάγματα του Ολοκαυτώματος και να βοηθήσουν να προλαμβάνονται πράξεις γενοκτονίας».

Ολοκαύτωμα

Με τον όρο Ολοκαύτωμα περιγράφεται ο συστηματικός διωγμός και η γενοκτονία με την υποκίνηση του κράτους διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από την Ναζιστική Γερμανία και τους συνεργάτες τους. Στα αρχικά στοιχεία που συνθέτουν το Ολοκαύτωμα είναι το πογκρόμ της Νύχτας των Κρυστάλλων και το Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4, τα οποία οδήγησαν στη συνέχεια στα τάγματα θανάτου και στα στρατόπεδα εξόντωσης τα οποία αποτελούσαν μαζική και κεντρικά οργανωμένη προσπάθεια για την εξολόθρευση κάθε μέλους των κοινοτήτων που αποτελούσαν στόχο των Ναζί.

Οι Εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κυρίως θύματα του Ολοκαυτώματος, μέσω αυτού που οι Ναζί ονόμαζαν «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος». Το νούμερο που χρησιμοποιείται πιο συχνά για τον αριθμό των θυμάτων του εβραϊκού πληθυσμού είναι έξι εκατομμύρια, αν και οι τυπικές εκτιμήσεις από τους ιστορικούς για το εύρος των θυμάτων κυμαίνονται από πέντε εκατομμύρια ως και πάνω από έξι εκατομμύρια. Εκτός από τους Εβραίους, περίπου 220.000 Ρομά και Σίντι θανατώθηκαν στο Ολοκαύτωμα (μερικές εκτιμήσεις φτάνουν ως και τις 800.000), δηλαδή το 25-50% του ευρωπαϊκού τους πληθυσμού. Άλλες ομάδες που κρίθηκαν «φυλετικά κατώτερες» ή «ανεπιθύμητες» ήταν οι εξής: Σοβιετικοί στρατιώτες και πολίτες αιχμάλωτοι σε κατεχόμενες περιοχές (περιλαμβανομένων των Ρώσων και άλλων Σλάβων), Πολωνοί μη Εβραίοι (3 εκατομμύρια Πολωνοί Εβραίοι και 2 εκατομμύρια Πολωνοί μη Εβραίοι), διανοητικά ασθενείς ή σωματικά ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Ελευθεροτέκτονες, Κομμουνιστές και άλλοι πολιτικοί αντιφρονούντες, συνδικαλιστές και κάποιοι Καθολικοί και Προτεστάντες κληρικοί που διώχτηκαν ή θανατώθηκαν. Αν συνυπολογιστούν και όλες αυτές οι πληθυσμιακές ομάδες, ο αριθμός των θυμάτων ανεβαίνει σημαντικά. Κάποιες εκτιμήσεις τοποθετούν το συνολικό αριθμό θυμάτων του Ολοκαυτώματος στα 26 εκατομμύρια ανθρώπους, όμως τα 9 έως 11 εκατομμύρια θύματα συνήθως θεωρείται η πιο αξιόπιστη εκτίμηση.

Προμελέτη

Το 1904, ο Άλφρεντ Πλετς (Alfred Ploetz) ίδρυσε την Γερμανική Εταιρία Ευγονικής (Deutsche Gesellschaft für Rassenhygiene). Δεκάξι χρόνια αργότερα εκδόθηκε το έργο Άδεια Καταστροφής της Ζωής που Δεν Αξίζει να Ζει (Die Freigabe der Vernichtung lebensunwerten Lebens), το οποίο ζωογόνησε την ανάπτυξη του Γερμανικού κινήματος της ευγονικής . Με συγγραφέα τον Καρλ Μπίντινγκ (Karl Binding], έναν ευρέως αναγνωρισμένο δικαστή, και τον φημισμένο ψυχίατρο Άλφρεντ Χόχε (Alfred Hoche), το έργο αποτέλεσε το κλειδί για τη διαμόρφωση της Ναζιστικής ιδεολογίας, ρητορικής και πρακτικής:

...Υπερασπιζόταν τη θεωρία που υποστήριζε ότι η εξόντωση των "άχρηστων ανθρώπων" θα έπρεπε να νομιμοποιηθεί. Έτσι, οι έννοιες της "άχρηστης ζωής" ή "ζωής που δεν αξίζει να ζει" που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί προήλθαν από εκείνο το βιβλίο. Οι Μπίντινγκ και Χόχε μιλούν στο βιβλίο για "άχρηστους ανθρώπους". Ζητούν "την εξάλειψη εκείνων που δεν μπορούν να σωθούν... των οποίων ο θάνατος είναι επιτακτική ανάγκη"... για εκείνους που είναι υποδεέστεροι και από τα ζώα "χωρίς τη θέληση ούτε να ζήσουν ούτε να πεθάνουν". Σε αυτούς που είναι "διανοητικά νεκροί" και που αποτελούν "ξένο σώμα μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων".

Οι δραστηριότητες του Πλετς και τα λόγια των Μπίντινγκ και Χόχε ήταν οι πρόγονοι της "τελικής λύσης" του Χίτλερ που θα ακολουθούσε είκοσι χρόνια μετά.

Το Ολοκαύτωμα ήταν μια εκ προθέσεως, σχολαστικά σχεδιασμένη προσπάθεια για την ολοκληρωτική εξόντωση των εθνοτήτων-στόχων. Εκτιμάται ότι η Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος (die Endlösung der Judenfrage), όπως την αποκάλεσαν οι Ναζί στη διάσκεψη της Βάνζεε το 1942, προέβλεπε τη δολοφονία του 64% των Εβραίων της Ευρώπης, που ισοδυναμούσε με το 35% του εβραϊκού πληθυσμού παγκοσμίως.

Σε ένα λόγο του τον Οκτώβριο του 1943, ο Χάινριχ Χίμλερ, αρχηγός των SS, είπε, απευθυνόμενος σε ανώτατους αξιωματικούς των SS και ηγετικά μέλη του κόμματος: "Τι θα κάνουμε με τις γυναίκες και τα παιδιά; Αποφάσισα να βρω μια εντελώς ξεκάθαρη λύση και για αυτό το θέμα. Θεωρώ ότι δεν έχω κανένα δικαίωμα να ξεριζώσω (ausrotten) τους άντρες -με άλλα λόγια, να τους σκοτώσω ή να βάλω να τους σκοτώσουν- και να αφήσω τους εκδικητές με τη μορφή παιδιών να μεγαλώσουν και να αναμετρηθούν με τους γιους και τα εγγόνια μας. Έπρεπε να παρθεί η δύσκολη απόφαση να εξαφανιστούν οι άνθρωποι αυτοί από το πρόσωπο της γης".

Το Ολοκαύτωμα δικαιολογήθηκε στη βάση του ότι τα θύματα ήταν Untermenschen, δηλαδή κατώτερα πλάσματα ή υπάνθρωποι, που θεωρούνταν αφενός κατώτεροι βιολογικά (όπως για παράδειγμα οι Σλάβοι) και αφετέρου, ειδικά στην περίπτωση των Εβραίων, πιθανή απειλή στην ανωτερότητα και την κυριαρχία των Άρειων. Αυτοί που το διέπραξαν, το έβλεπαν σαν μια μορφή ευγονικής, σαν την δημιουργία μιας καλύτερης ράτσας μέσω της εξαφάνισης όσων θεωρούνταν "ακατάλληλοι", στην ίδια λογική με τις υποχρεωτικές στειρώσεις, το Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4 και την "φυλετική υγιεινή".

Αποτελεσματικότητα

Το Ολοκαύτωμα χαρακτηρίστηκε από την αποτελεσματική και συστηματική προσπάθεια βιομηχανικής κλίμακας για τη συγκέντρωση και δολοφονία όσων περισσότερων θυμάτων ήταν δυνατό, χρησιμοποιώντας όλους τους πόρους και την τεχνολογία που ήταν διαθέσιμα στο ναζιστικό κράτος.

Για παράδειγμα, με τη χρήση υπολογιστικών μηχανών της εταιρίας Dehomag δημιουργούνταν και ανανεώνονταν λεπτομερείς λίστες των υποψήφιων θυμάτων, και οι δολοφονίες καταγράφονταν σε λεπτομερή αρχεία. Καθώς οι κρατούμενοι έμπαιναν στα στρατόπεδα εξόντωσης, αναγκάζονταν να παραδώσουν όλα τα προσωπικά τους αντικείμενα, που κατόπιν καταγράφονταν και ταξινομούνταν, και για τα οποία εκδίδονταν αποδείξεις προκειμένου τα θύματα να πιστέψουν ότι κάποια στιγμή θα τους επιστρέφονταν οι αποσκευές και τα αντικείμενά τους, κι έτσι να καλλιεργείται μια ψευδαίσθηση ασφάλειας.

Επιπλέον, γινόταν σημαντική προσπάθεια καθ' όλη τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος για να ανακαλυφθούν όλο και αποτελεσματικές μέθοδοι δολοφονίας μεγάλων αριθμών ανθρώπων. Οι πρώτες μαζικές δολοφονίες χιλιάδων Εβραίων στην Πολωνία από στρατιώτες προκάλεσαν, σύμφωνα με πολλές στρατιωτικές αναφορές, πτώση του ηθικού και δυσάρεστα συναισθήματα στους στρατιώτες των Ναζί. Οι διοικητές τους παραπονέθηκαν στους ανώτερούς τους ότι οι "προσωπικές" δολοφονίες είχαν έντονα αρνητικά αποτελέσματα στην ψυχολογία των στρατιωτών. Έχοντας αποφασίσει να εξοντώσει τον Εβραϊκό πληθυσμό, το Βερολίνο αποφάσισε να αναζητήσει μεθόδους δολοφονίας που θα ήταν πιο απρόσωπες και μηχανικές, ξεκινώντας με τα εκρηκτικά και τα δηλητήρια.

Στο βιβλίο του "Ο πόλεμος της Ρωσίας", ο Βρετανός ιστορικός Ρίτσαρντ Όβερυ (Richard Overy) περιγράφει αυτή την αναζήτηση των Ναζί για πιο αποτελεσματικούς τρόπους δολοφονίας. Μετά την κατάκτηση της Λευκορωσίας, χρησιμοποίησαν ψυχικά ασθενείς από ψυχιατρεία του Μινσκ σαν πειραματόζωα. Αρχικά, δοκίμασαν να τους σκοτώσουν με όπλα, παρατάσσοντάς τους σε ευθεία, έτσι ώστε μια σφαίρα να σκότωνε όσο το δυνατόν περισσότερους, για οικονομία στο χρόνο και τα πυρομαχικά, αλλά η μέθοδος αυτή αποδείχτηκε πολύ χρονοβόρα. Κατόπιν δοκίμασαν το δυναμίτη, όμως λίγοι σκοτώθηκαν και οι περισσότεροι ακρωτηριάστηκαν χωρίς να πεθάνουν, αναγκάζοντας τους Γερμανούς να τους αποτελειώσουν με πολυβόλα. Τον Οκτώβριο του 1941 στο Μαγιλιόβ δοκίμασαν φορτηγά που είχαν μετατρέψει σε κινητούς θαλάμους αερίων (Gaswagen). Χρησιμοποιώντας αρχικά τα καυσαέρια από την εξάτμιση ενός μικρού στρατιωτικού οχήματος, χρειάστηκε περίπου μισή ώρα για να πεθάνουν οι επιβαίνοντες. Όταν χρησιμοποιήθηκε η (μεγαλύτερη) εξάτμιση ενός φορτηγού, χρειάστηκαν μόνο οκτώ λεπτά.

Προηγουμένως, τα στρατόπεδα εξόντωσης είχαν αλλάξει τον τύπο του αερίου που χρησιμοποιούσαν, από μονοξείδιο του άνθρακα στα στρατόπεδα Μπελζέκ, Ζομπίμπορ και Τρεμπλίνκα, στο Zyklon B που χρησιμοποιούνταν στο Μάιντανεκ και το Άουσβιτς. Η διαχείριση μεγάλων αριθμών πτωμάτων αποτελούσε άλλο ένα πρόβλημα, λογιστικής φύσης. Η αποτέφρωση σε μεγάλη κλίμακα θεωρούνταν αρχικά ανέφικτη, μέχρι που ανακαλύφθηκε ότι από τη στιγμή που οι φούρνοι των κρεματορίων ανέπτυσσαν μια ικανή θερμοκρασία, η καύση θα μπορούσε να αυτοσυντηρείται από το λίπος των πτωμάτων και μόνο. Όταν λύθηκε και αυτή η τεχνική "λεπτομέρεια", οι Ναζί εφάρμοσαν σε πλήρη κλίμακα το σχέδιό τους για μαζικές δολοφονίες.

Η σχέση των εταιριών με το Ολοκαύτωμα έχει επίσης αποτελέσει πεδίο αντιπαράθεσης τα τελευταία χρόνια. Ο Ρούντολφ Ες, διοικητής του στρατοπέδου του Άουσβιτς, είπε ότι, χωρίς να χρειαστεί να διαφημίσουν την εξαναγκασμένη εργασία που θα μπορούσαν να προσφέρουν οι κρατούμενοι, μεγάλες Γερμανικές εταιρίες -κάποιες από τις οποίες υπάρχουν και στις μέρες μας- πλησίασαν από μόνες τους τις διοικήσεις των στρατοπέδων προκειμένου να προμηθευτούν δωρεάν εργατικά χέρια. Επίσης, τεχνολογία που ανέπτυξε η IBM χρησιμοποιήθηκε στην κατηγοριοποίηση των κρατούμενων με τη χρήση μηχανών ταξινόμησης.

Αγριότητα

Το Ολοκαύτωμα εφαρμόστηκε χωρίς κανένα έλεος ή εξαίρεση για τα παιδιά ή τα μωρά, και τα θύματα συχνά βασανίζονταν πριν τελικά δολοφονηθούν. Οι Ναζί διεξήγαγαν σαδιστικά και θανατηφόρα "ιατρικά" πειράματα χρησιμοποιώντας κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένων και παιδιών. Ο Γιόζεφ Μένγκελε, στρατιωτικός γιατρός στο Άουσβιτς και διευθυντής της ιατρικής υπηρεσίας στο Μπίρκεναου, ήταν γνωστός σαν "ο Άγγελος του Θανάτου" για τα σαδιστικά και ανορθόδοξα πειράματά του. Πολλά από αυτά τα πειράματα είχαν σκοπό να παράξουν "φυλετικά αγνά" μωρά ή να διερευνήσουν τις αντοχές του ανθρώπινου σώματος στον πόνο, τον ακρωτηριασμό, την πίεση ή την θερμοκρασία (υπάρχουν, μεταξύ πολλών άλλων, μαρτυρίες για κρατούμενους που βυθίζονταν ζωντανοί σε καζάνια με βραστό ή παγωμένο νερό). Οι περισσότεροι από τους κρατούμενους που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα αυτά δεν επέζησαν.

Το ίδιο σκληρή και βάναυση ήταν και η καθημερινή ζωή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με τους ξυλοδαρμούς, τα βασανιστήρια και τις ομαδικές εκτελέσεις από τους Ναζί να είναι στην ημερήσια διάταξη.

Θύματα

Τα θύματα του Ολοκαυτώματος ήταν Εβραίοι, Σέρβοι, Πολωνοί, Ρώσσοι, Κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, Ρομ και Σίντι (Αθίγγανοι), οι ψυχικά ασθενείς και σωματικά ανάπηροι, διανοητές και πολιτικοί ακτιβιστές, Μάρτυρες του Ιεχωβά, μέλη άλλων θρησκευτικών ομάδων, μέλη του Καθολικού και Προτεσταντικού κλήρου, συνδικαλιστές, μερικοί Αφρικανοί, κοινοί εγκληματίες, άνθρωποι που είχαν χαρακτηριστεί "εχθροί του κράτους", και πολλοί που δεν ανήκαν στην Άρεια φυλή. Αυτοί οι άνθρωποι χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και σε μαζικές εκτελέσεις, σύμφωνα με τα εκτεταμένα αρχεία που κράτησαν οι ίδιοι οι Ναζί (κείμενα και φωτογραφίες), μαρτυρίες (επιζώντων, δραστών και αυτοπτών μαρτύρων), και τα στατιστικά στοιχεία των χωρών υπό ναζιστική κατοχή.

Απολογισμός των θυμάτων

Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που δολοφονήθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς μπορεί να μη γίνει ποτέ γνωστός, αλλά μελετητές του θέματος, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους για να υπολογίσουν το φόρο θανάτου, έχουν σε γενικές γραμμές συμφωνήσει σε μια χοντρική εκτίμηση του αριθμού των θυμάτων. Πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα Βρετανικά και Σοβιετικά έγγραφα έχουν δείξει ότι το σύνολο των θυμάτων μπορεί να είναι κάπως υψηλότερο απ' ότι πιστευόταν. Πάντως, οι εκτιμήσεις που ακολουθούν θεωρούνται εξαιρετικά αξιόπιστες:

• 5,1-6 εκατομμύρια Εβραίοι, συμπεριλαμβανομένων 3,0-3,5 εκατομμυρίων Πολωνών Εβραίων
• 1,8-1,9 εκατομμύρια μη-Εβραίοι Πολωνοί (αριθμός που περιλαμβάνει όλους εκείνους που δολοφονήθηκαν σε εκτελέσεις ή εκείνους που πέθαναν σε φυλακές, εξαναγκασμένη εργασία και στρατόπεδα συγκέντρωσης, καθώς και πολίτες που βρήκαν το θάνατο κατά τη γερμανική εισβολή του 1939 και την Εξέγερση της Βαρσοβίας του 1944)
• 250.000 Τσιγγάνοι (Ρομά και Σίντι)
• 200.000 άτομα με ειδικές ανάγκες
• 100.000 Κομμουνιστές
• 80.000 Μασόνοι
• 15.000 ομοφυλόφιλοι
• 2.500-5.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά
• 330.000-1,2 εκατομμύρια Σέρβοι, που δολοφονήθηκαν από Κροάτες Ναζί

Υπολογίζεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά περιλαμβάνονται στα άτομα που θανατώθηκαν κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής κυριαρχίας στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Η διάπραξη του Ολοκαυτώματος

• Στρατόπεδα Συγκέντρωσης και Καταναγκαστικής Εργασίας (1933-1945)

Ξεκινώντας στα 1933, οι Ναζί δημιούργησαν στρατόπεδα συγκέντρωσης μέσα στη Γερμανία, πολλά από τα οποία ιδρύθηκαν από τις τοπικές αρχές, για την κράτηση πολιτικών κρατουμένων και "ανεπιθύμητων". Αυτά τα πρώιμα στρατόπεδα συγκέντρωσης υπάχθηκαν τελικά σε μια κεντρική διοίκηση και, μέχρι το 1939, είχαν δημιουργηθεί έξι μεγάλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μετά το 1939 και το ξέσπασμα του πολέμου, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μετατράπηκαν σε μέρη όπου οι εχθροί των Ναζί, μεταξύ άλλων Εβραίοι και αιχμάλωτοι πολέμου, είτε δολοφονούνταν είτε αναγκάζονταν να εργαστούν σαν σκλάβοι, και κρατούνταν σε καθεστώς υποσιτισμού και βασανισμών.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους Εβραίους και τους άλλους "ανεπιθύμητους" εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη, καθώς ιδρύθηκαν νέα στρατόπεδα "ανεπιθύμητων" πληθυσμών κοντά στα αστικά κέντρα, συχνά σε μέρη όπου υπήρχαν μεγάλοι Εβραϊκοί, Πολωνικοί, κομμουνιστικοί ή Ρομά πληθυσμοί. Τα περισσότερα βρίσκονταν στην περιοχή της Κεντρικής Κυβέρνησης της Πολωνίας, αλλά υπήρχαν στρατόπεδα σε όλες τις χώρες που κατέκτησαν οι Ναζί. Η μεταφορά των κρατουμένων συχνά γινόταν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες, με φορτηγά τραίνα μέσα στα οποία πολλοί πέθαιναν πριν φτάσουν στον προορισμό τους. Στρατόπεδα συγκέντρωσης υπήρχαν και στην ίδια τη Γερμανία, και αν και δεν ήταν σχεδιασμένα σαν στρατόπεδα συστηματικής εξόντωσης, πολλοί κρατούμενοι πέθαναν λόγω των άθλιων συνθηκών ή εκτελέστηκαν.

• Τα Πογκρόμ (1938-1941)

Πολλοί μελετητές θεωρούν σαν απαρχή του Ολοκαυτώματος τις αντιεβραϊκές ταραχές της «Νύχτας των Κρυστάλλων» ("Kristallnacht") στις 9 Νοεμβρίου 1938, όταν οι Εβραίοι και οι ιδιοκτησίες τους έγιναν στόχος επιθέσεων σε ολόκληρη τη Γερμανία. Περίπου 100 Εβραίοι δολοφονήθηκαν κι άλλες 30.000 στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ 7.000 καταστήματα που ανήκαν σε Εβραίους και 1.574 Συναγωγές (σχεδόν το σύνολο των Συναγωγών στη Γερμανία) καταστράφηκαν μερικά ή ολοσχερώς. Παρόμοια γεγονότα έγιναν ταυτόχρονα και στη Βιέννη.

Έγιναν επίσης και κάποια πογκρόμ από τοπικούς, μη-γερμανικούς πληθυσμούς κατά τη διάρκεια του πολέμου, κάποια με την ενθάρρυνση των Γερμανών και κάποια αυθόρμητα. Τέτοια ήταν το πογκρόμ του Ιασίου στη Ρουμανία, στις 30 Ιουνίου 1941, όταν ίσαμε 14.000 Εβραίοι δολοφονήθηκαν από ντόπιους κάτοικους και την αστυνομία, και το πογκρόμ του Τζεντβάμπνε, όπου μεταξύ 380 και 1.600 εβραίοι δολοφονήθηκαν από του Πολωνούς γείτονές τους.

• Ευθανασία (1939-1941)

Το "Πρόγραμμα Ευθανασίας Τ-4" ξεκίνησε με σκοπό να «διατηρήσει τη γενετική καθαρότητα» του Γερμανικού πληθυσμού, μέσω της συστηματικής δολοφονίας Γερμανών πολιτών που ήταν παραμορφωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, ανάπηροι, ή έπασχαν από ψυχικά νοσήματα. Από το 1939 ως το 1941, πάνω από 200.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος.

• Τα Γκέτο (1940-1945)

Έπειτα από την εισβολή στην Πολωνία, οι ναζί δημιούργησαν γκέτο όπου φυλακίζονταν οι Ιουδαίοι (και μερικοί Ρομ (Τσιγγάνοι)), μέχρι τελικά να μεταφερθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να δολοφονηθούν. Το Γκέτο της Βαρσοβίας ήταν το μεγαλύτερο, με 380.000 κρατούμενους, και το Γκέτο του Łódźτο δεύτερο μεγαλύτερο, με 160.000 περίπου κρατούμενους. Παρόλα αυτά, γκέτο ιδρύθηκαν σε πολλές πόλεις[33]. Τα γκέτο ιδρύθηκαν την περίοδο 1940-1941 και αμέσως μετατράπηκαν σε εξαιρετικά συνωστισμένες φυλακές. Παρόλο που το Γκέτο της Βαρσοβίας φιλοξενούσε το 30% του πληθυσμού της Βαρσοβίας, καταλάμβανε μόλις το 2.4% της έκτασης της πόλης, με μέσο όρο 9.2 ανθρώπους ανά δωμάτιο. Από το 1940 έως το 1942, οι αρρώστιες (κυρίως τύφος) και η πείνα σκότωσαν εκατοντάδες χιλιάδες Ιουδαίους κρατούμενους στα γκέτο.

Στις 19 Ιουλίου 1942, ο Χάινριχ Χίμλερ διέταξε να αρχίσει η μεταφορά των Εβραίων από τα γκέτο στα στρατόπεδα θανάτου. Στις 22 Ιουλίου 1942 ξεκίνησε η μεταφορά των κατοίκων του γκέτο της Βαρσοβίας. Μέσα στις επόμενες 52 ημέρες (μέχρι τις 12 Σεπτέμβρη του '42), περίπου 300.000 άνθρωποι από τη Βαρσοβία και μόνο είχαν μεταφερθεί με τραίνα στο Στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα. Πολλά ακόμα γκέτο εκκενώθηκαν τελείως. Υπήρξαν προσπάθειες ένοπλης αντίστασης στα γκέτο κατά τη διάρκεια του 1943, όπως η Εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας και η Εξέγερση του γκέτο του Μπιάλιστοκ, όμως δεν μπόρεσαν να αναμετρηθούν με τον ανώτερο γερμανικό στρατό, και οι συμμετέχοντες Εβαίοι είτε εκτελέστηκαν είτε στάλθηκαν στα στρατόπεδα εξόντωσης.

• Τάγματα θανάτου (1941-1943)

Έως και 1,6 εκατομμύρια Εβραίοι δολοφονήθηκαν σε μαζικές εκτελέσεις από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους, ειδικά το 1941 πριν την ίδρυση των στρατοπέδων εξόντωσης. Κατά την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση, πάνω από 3.000 ειδικές μονάδες με αντικείμενο τις μαζικές δολοφονίες (Τάγματα Θανάτου) ακολουθούσαν τη Βέρμαχτ, δολοφονώντας μαζικά Πολωνούς, κομμουνιστές και τους εβραϊκούς πληθυσμούς της Σοβιετικης Ένωσης.

Οι Πολωνοί έγιναν στόχος από νωρίς στην Επιχείρηση ΑΒ, κατά τη διάρκεια της οποίας 30.000 Πολωνοί διανοούμενοι και πολιτικοί συνελήφθησαν, από τους οποίους 7.000 δολοφονήθηκαν. Το καλοκαίρι του 1941, τα Τάγματα Θανάτου άρχισαν να σκοτώνουν Εβραίους, ξεκινώντας με τη δολοφονία 2.200 Εβραίων στο Μπιάλιστοκ στις 21 Ιουνίου 1941. Από το Σεπτέμβρη έως και τα τέλη του 1942, μια σειρά μαζικές δολοφονίες έλαβαν χώρα στην Πολωνία, τη Λιθουανία, την Ουκρανία και τη Λεττονία: πάνω από 33.000 Εβραίοι δολοφονήθηκαν στο Μπάμπι Γιαρ, 25.000 στη Ρούμπουλα, πάνω από 36.000 στη Σφαγή της Οδησσού από Ρουμανικές δυνάμεις, 9.000 στο Ένατο Οχυρό και 40.000 (μέχρι και 100.000 έως το 1944) στο Πανεριάι. Αυτές και παρόμοιες σφαγές σε ολόκληρη την Ευρώπη κόστιζαν τη ζωή σε περίπου 100.000 Εβραίους κάθε μήνα, για πέντε μήνες. Μέχρι το τέλος του 1943 άλλες 900.000 Εβραίων είχαν θανατωθεί με αυτό τον τρόπο, αλλά ακόμα κι αυτό δεν ήταν αρκετό για την ηγεσία των Ναζί, που στα τέλη του 1941 άρχισε την εφαρμογή της Τελικής Λύσης, της ολοκληρωτικής δηλαδή εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης.

• Στρατόπεδα εξόντωσης (1942-1945)

Το Δεκέμβρη του 1941, οι Ναζί έθεσαν σε λειτουργία το στρατόπεδο του Κέλμνο, το πρώτο από αυτά που θα γίνονταν γνωστά σαν στρατόπεδα εξόντωσης, των οποίων μοναδικός σκοπός ήταν οι δολοφονίες σε βιομηχανική κλίμακα, σε αντίθεση με τα στρατόπεδα εργασίας ή συγκέντρωσης. Πάνω από τρία εκατομμύρια Εβραίοι θα πέθαιναν σε αυτά τα στρατόπεδα εξόντωσης.

Οι δολοφονίες γίνονταν με δηλητηριώδες αέριο, συνήθως σε θαλάμους αερίων, αν και πολλοί κρατούμενοι δολοφονήθηκαν με μαζικές εκτελέσεις από πυροβόλα όπλα, απαγχονισμούς και άλλους, ιδιαίτερα βάρβαρους τρόπους. Τα πτώματα των δολοφονημένων καίγονταν σε κρεματόρια (εκτός από το Ζομπίμπορ, όπου καίγονταν σε υπαίθριες πυρές), και οι στάχτες θάβονταν ή σκορπίζονταν.

Το 1942, οι Ναζί ξεκίνησαν την πιο καταστροφική φάση του Ολοκαυτώματος με την Επιχείρηση Ράινχαρντ, ιδρύοντας τα στρατόπεδα εξόντωσης Μπέλζεκ, Ζομπίμπορ και Στρατόπεδο εξόντωσης Τρεμπλίνκα. Περισσότεροι από 1,7 εκατομμύρια Εβραίοι δολοφονήθηκαν στα τρία στρατόπεδα της Επιχείρησης Ράινχαρτ μέχρι τον Οκτώβριο του 1943. Το μεγαλύτερο στρατόπεδο θανάτου ήταν το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς, που περιελάμβανε ένα στρατόπεδο εργασίας (το Άουσβιτς) και ένα στρατόπεδο εξόντωσης (το Μπίρκεναου). Το Μπίρκεναου λειτουργούσε με τέσσερις θαλάμους αερίων και κρεματόρια. Σε αυτό το στρατόπεδο διαπράχθηκαν οι δολοφονίες περίπου ενός εκατομμυρίου Εβραίων (στους οποίους περιλαμβάνονταν 438.000 Εβραίοι από την Ουγγαρία, που θανατώθηκαν μέσα σε διάστημα λίγων μηνών), 75.000 Πολωνών και ομοφυλόφιλων, και περίπου 19.000 αθιγγάνων. Στο αποκορύφωμα της λειτουργίας του, στους θαλάμους αερίων του Μπίρκεναου έβρισκαν το θάνατο περίπου οκτώ χιλιάδες άνθρωποι την ημέρα.

Κατά την άφιξή τους στα στρατόπεδα αυτά, η διαλογή των κρατουμένων γινόταν σε δυο ομάδες: Η πρώτη ομάδα περιελάμβανε εκείνους που ήταν πολύ αδύναμοι ή άρρωστοι για να εργασθούν. Αυτοί οδηγούνταν κατευθείαν στους θαλάμους αερίων (συχνά καμουφλαρισμένους σαν ντους) και τα πτώματά τους καίγονταν. Στη δεύτερη ομάδα ανήκαν όσοι χρησιμοποιούνταν σαν σκλάβοι στο στρατόπεδο και στις βιομηχανίες ή στις επιχειρήσεις της περιοχής. Οι Ναζί ανάγκαζαν, επίσης, ορισμένους κρατούμενους να εργάζονται στη συλλογή και καταστροφή των πτωμάτων, και να τα ακρωτηριάζουν όποτε χρειαζόταν. Τα χρυσά δόντια αφαιρούνταν από τα πτώματα, όπως και τα γυαλιά όρασης αλλά και τα μαλλιά των γυναικών (που τους τα ξύριζαν πριν τις θανατώσουν) και χρησιμοποιούνταν για να κατασκευασθούν, μεταξύ άλλων, υφάσματα και κάλτσες.

• Πορείες θανάτου και απελευθέρωση (1944-1945)

Καθώς οι στρατιές των συμμάχων περικύκλωσαν τις γερμανικές δυνάμεις το 1944, οι Γερμανοί αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα στρατόπεδα εξόντωσης, κρύβοντας ή καταστρέφοντας τις αποδείξεις για τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν εκεί. Ανάγκασαν τους κρατούμενους, που ήδη ήταν σε άθλια κατάσταση μετά από μήνες ή και χρόνια υποσιτισμού και κακομεταχείρισης, σε πορείες δεκάδων χιλιομέτρων μέσα στο χιόνι από τα στρατόπεδα σε σιδηροδρομικούς σταθμούς. Οι κρατούμενοι κατόπιν ταξίδευαν για μέρες χωρίς φαγητό σε ανοιχτά βαγόνια φορτηγών τρένων, και ξανά εξαναγκάζονταν σε πορεία μέχρι το καινούργιο στρατόπεδο. Αυτοί που καθυστερούσαν ή έπεφταν εκτελούνταν επί τόπου. Η μεγαλύτερη και πιο γνωστή πορεία θανάτου έγινε τον Ιανουάριο του 1945, καθώς ο Σοβιετικός στρατός προέλαυνε στην Πολωνία. Εννιά μέρες πριν οι Σοβιετικοί φτάσουν στο στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς, οι Ναζί εξανάγκασαν 60.000 κρατούμενους σε πορεία εξήντα χιλιομέτρων μέχρι το Βόντισλαβ, όπου τους επιβίβασαν σε τρένα. Περίπου 15.000 άνθρωποι πέθαναν καθ' οδόν.

Το πρώτο μεγάλο στρατόπεδο ανακαλύφθηκε τον Ιούλιο του 1944 από τους Σοβιετικούς, οι οποίοι τελικά απελευθέρωσαν το Άουσβιτς το Γενάρη του 1945. Στα περισσότερα από τα στρατόπεδα που απελευθέρωσαν οι Σοβιετικοί οι κρατούμενοι είχαν ήδη μετακινηθεί με πορείες θανάτου, από τις οποίες γλύτωσαν μόνο μερικές χιλιάδες κρατούμενοι. Άλλα στρατόπεδα απελευθερώθηκαν από τους Αμερικανούς και Βρετανούς, όπως το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν στις 15 Απριλίου. Στο στρατόπεδο βρέθηκαν περίπου 60.000 κρατούμενοι, όμως 10.000 από αυτούς πέθαναν από ασθένειες ή υποσιτισμό τις πρώτες βδομάδες μετά την απελευθέρωση.

Νομικές διαδικασίες κατά των Ναζιστών

Η δικονομική έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας εμφανίστηκε μετά το Ολοκαύτωμα. Έγιναν ορισμένες νομικές προσπάθειες έτσι ώστε οι Ναζί και οι συνεργάτες τους να έρθουν ενώπιον της δικαιοσύνης. Μερικοί από τους πιο υψηλόβαθμους Ναζί δικάστηκαν στις Δίκες της Νυρεμβέργης, που προεδρευόταν από δικαστές των Συμμάχων και ήταν το πρώτο διεθνές δικαστήριο του είδους του. Στο σύνολο, 5.025 Ναζί εγκληματίες καταδικάστηκαν από το 1945 έως το 1949 στους αμερικανικούς, βρετανικούς και γαλλικούς τομείς της Γερμανίας. Άλλες δίκες έγιναν στις χώρες των κατηγορούμενων· στη Γερμανία και την Αυστρία, πολλοί Ναζί γλίτωσαν με ελαφριές ποινές, με τη δικαιολογία ότι «εκτελούσαν διαταγές» να λειτουργεί σαν ελαφρυντικό, και πολλοί επέστρεψαν στην κοινωνία σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μια συνεχής προσπάθεια καταδίωξης των Ναζί και των συνεργατών τους οδήγησε, σε ένα διάσημο παράδειγμα, στη σύλληψη του οργανωτή του Ολοκαυτώματος, Άντολφ Άιχμαν στην Αργεντινή (σε μια επιχείρηση κάτω από την ηγεσία του Ράφι Εϊτάν (Rafi Eitan)) και στη δίκη και εκτέλεσή του στο Ισραήλ. Ο Σίμον Βίζενταλ (Simon Wiesenthal) έγινε ο πιο διάσημος κυνηγός Ναζί. Το Κέντρο Σιμόν Βίζενταλ, μια οργάνωση που κατόρθωσε να παραπέμψει σε δίκη εκατοντάδες ναζιστές συνεργάτες στο Ολοκαύτωμα, ξεκίνησε το 2005 τη διεθνή «Επιχείρηση Τελευταία Ευκαιρία» σε μια προσπάθεια να εντοπιστούν και να συλληφθούν τουλάχιστον 300 συγκεκριμένοι ύποπτοι για εγκλήματα πολέμου.

Μερικοί πρώην Ναζί, παρόλα αυτά, διέφυγαν από κάθε δίωξη. Ο Ράινχαρντ Γκέλεν (Reinhard Gehlen), πρώην αξιωματικός της αντικατασκοπείας της Βέρμαχτ, οργάνωσε το δίκτυο Οντέσσα, που βοήθησε πολλούς Ναζί να διαφύγουν στην φασιστική Ισπανία του Φράνκο, τη Λατινική Αμερική ή τη Μέση Ανατολή. Ο Γκέλεν κατάφερε να γυρίσει στη Γερμανία και να εργαστεί για την CIA, και το 1956 δημιούργησε την Bundesnachrichtendienst (BND), τη Γερμανική υπηρεσία πληροφοριών, την οποία διηύθυνε μέχρι το 1968. Ο Κλάους Μπάρμπι, γνωστός σαν "χασάπης της Λυών" για το ρόλο του ως επικεφαλής της Γκεστάπο, προστατευόταν από το 1945 έως το 1955 από την αγγλική MI-5 και την CIA, πριν διαφύγει στη Νότια Αμερική όπου, το 1980, υποβοήθησε το Πραξικόπημα της κοκαΐνης του Λουίς Γκαρσία Μέσα Τεχάδα στη Βολιβία. Ο Μπάρμπι τελικά συνελήφθη το 1983 και το 1987 καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τον Οκτώβριο του 2005 αποκαλύφθηκε ότι ο Άριμπερτ Χάιμ (Aribert Heim), γνωστός και ως «Δόκτωρ Θάνατος», έζησε επί είκοσι χρόνια στην Ισπανία, υπό την προστασία της Οντέσσα, ενώ το 2007 εντοπίστηκαν τα ίχνη του στη Χιλή.[48] Νέες έρευνες (2009) δείχνουν ότι ο Χάιμ είχε αλλάξει όνομα και ζούσε στο Κάιρο[49]. Ο Πολ Σέφερ (Paul Schäfer), που είχε ιδρύσει την "Αποικία της Αξιοπρέπειας" (Colonia Dignidad) στη Χιλή, φυλακίστηκε το 2005, καταδικασμένος για παιδεραστία και για συνέργεια σε εξαφανίσεις αντιφρονούντων.

Επιπλέον, σε μερικούς «ανανήψαντες» Ναζί δόθηκε χάρη και τους επιτράπηκε να γίνουν μέλη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Κουρτ Γκέοργκ Κίζινγκερ (Kurt Georg Kiesinger), που έγινε Καγκελάριος της Γερμανίας στη δεκαετία του 1960, ο Χανς Φίλμπινγκερ (Hans Filbinger) που έγινε πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης και ο Κουρτ Βαλντχάιμ (Kurt Waldheim), που έγινε πρόεδρος της Αυστρίας και Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).

Νομικές ενέργειες κατά της γενοκτονίας

Το Ολοκαύτωμα ανάγκασε επίσης τη διεθνή κοινότητα να πάρει μέτρα ενάντια σε μελλοντικές γενοκτονίες, ένα από τα οποία ήταν η Σύμβαση για την Πρόληψη και Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας του 1948. Αν και η διεθνής νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναπτύχθηκαν γρήγορα μετά το Ολοκαύτωμα, η διεθνής ποινική νομοθεσία ακολούθησε πιο αργούς ρυθμούς· μετά τις δίκες της Νυρεμβέργης και τις δίκες εγκλημάτων πολέμου στην Ιαπωνία πέρασαν πάνω από σαράντα χρόνια μέχρι τις επόμενες ανάλογες διώξεις, με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY). Το 2002, συστάθηκε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που εδρεύει στη Χάγη. (πηγή)

«Σκλάβοι» που υποβάλλονταν σε καταναγκαστική εργασία στο Μπούχενβαλντ

Κρεματόριο στη Βαϊμάρη

Και με αφορμή το ολοκαύτωμα δύο αξιοσημείωτες ταινίες αναφορικά με τη δίκη της Νυρεμβέργης...

Nuremberg

Ο Herman Goering (Brian Cox) και άλλοι Ναζί εγκληματίες πολέμου δικάζονται σε αυτήν την λεπτομερή απεικόνιση της Δίκης της Νυρεμβέργης. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ο Chief Justice Robert Jackson (Alec Baldwin) μεταβαίνει στην πόλη της Νυρεμβέργης, στη Γερμανία, για να πρωτοστατήσει έναντι της καταδίκης των Γερμανών αξιωματικών που υπηρέτησαν υπό τις διαταγές του Αδόλφου Χίτλερ κατά τη διάρκεια του ολοκαυτώματος. Η τηλεταινία αυτή περιέχει πραγματικές σκηνές από τα στρατόπεδα θανάτου, μερικές από τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν όντως στην πραγματική δίκη. Η ιστορία είναι γνωστή φυσικά σε όποιον είδε το JUDGMENT AT NUREMBERG του Stanley Kramer το 1961 .

Judgement at Nuremberg

Με το πέρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την κατάληψη του Βερολίνου από τους αμερικανούς, αποφασίζεται να δικαστούν οι κεφαλές του ναζιστικού καθεστώτος. Βρισκόμαστε στο 1947 και στην μισογκρεμισμένη πόλη της Νυρεμβέργης και στο εδώλιο του κατηγορούμενου βρίσκονται τέσσερεις υψηλοί δικαστές του τρίτου ράιχ. Δικαστής αναλαμβάνει ο Νταν Χέιγουντ, που έχει όμως να ανταπεξέλθει των πιέσεων που θέλουν τον επερχόμενο Ψυχρό Πόλεμο να είναι σημαντικότερος από την καταδίκη των εγκληματιών.

Το Εντελβάις

Το εντελβάις που λέγεται και αστέρι των Άλπεων, είναι ένα λουλουδάκι άγνωστο στην Ελλάδα. Το βρίσκει κανείς στις Άλπεις, στις απότομες πλαγιές, ανάμεσα στους βράχους και τα χιόνια. Μοιάζει με ασημένιο αστεράκι, χωρίς καθόλου άρωμα. Στην Ελβετία υπάρχει ένας θρύλος για το εντελβάις, που τον διηγούνται οι κάτοικοι της όμορφης αυτής και σχεδόν πάντα χιονισμένης χώρας της Ευρώπης.

Υπήρχε κάποτε στην πιο ψηλή βουνοκορφή, ανάμεσα στα χιόνια και τα σύννεφα, ένας πύργος όπου έμενε η βασίλισσα του χιονιού. Ήταν πολύ όμορφη, ντυμένη πάντα στα λευκά, με ξανθά μαλλιά, σχεδόν διάφανη. Την υπηρετούσαν μερικά ξωτικά, κάτι πλάσματα σαν νάνοι, αλλά με σκληρή και άπονη καρδιά. Αλλά και η καρδιά της βασίλισσας του χιονιού ήταν σκληρή και ψυχρή, σαν τον πάγο.

Πολλοί κυνηγοί των Άλπεων είχαν ακούσει για τον πύργο και τη βασίλισσα του χιονιού κι είχαν την περιέργεια να τη γνωρίσουν. Μερικοί από αυτούς κατάφεραν να σκαρφαλώσουν στις απότομες, τις χιονισμένες και επικίνδυνες βουνοκορφές και να φθάσουν κοντά στον πύργο. Μα δεν μπόρεσαν να δουν τη βασίλισσα του χιονιού. Τα ξωτικά τους προλάβαιναν πάντα, ορμούσαν καταπάνω τους και τους γκρέμιζαν χωρίς οίκτο στα βαθιά και παγωμένα βάραθρα. Αλλά και η όμορφη βασίλισσά τους δεν αισθανόταν κανέναν οίκτο γι' αυτούς τους δυστυχισμένους κυνηγούς. Ποτέ της δεν είχε πονέσει η ψυχρή καρδιά της για την σκληρή μοίρα εκείνων που πέθαιναν για χάρη της. Κάποτε ένας νέος, όμορφος και ανδρείος κυνηγός, αποφάσισε να δοκιμάσει κι αυτός την τύχη του. Να ανέβει στην πιο ψηλή κορυφή των Άλπεων για να συναντήσει τη βασίλισσα του χιονιού, που έλεγαν πως σαν τη δική της ομορφιά δεν είχε αντικρίσει ποτέ ανθρώπου μάτι σε άλλη γυναίκα.

- Μα ... τι πας να κάνεις; τον συμβούλεψαν οι φίλοι του. Από όσους προσπάθησαν να φθάσουν ως τον πύργο της βασίλισσας του χιονιού, δεν γύρισε κανένας πίσω. Σίγουρα τα κόκαλά τους θα είναι θαμμένα κάτω από τα παγωμένα χιόνια.

Μα ο νεαρός κυνηγός ήταν γεμάτος πείσμα και θάρρος και δεν τους άκουσε. Είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό του. έτσι ξεκίνησε ένα πρωί και άρχισε να σκαρφαλώνει με υπομονή στις απότομες πλαγιές.

Και να που, αρκετές ώρες αργότερα και αποκαμωμένος από την κούραση, κατάφερε να φθάσει κοντά στην πιο ψηλή κορυφή. Και τότε, αντίκρισαν τα μάτια του έναν λαμπρό και κάτασπρο πύργο! Ήταν ο πύργος της βασίλισσας του χιονιού! Επιτέλους τον είχε βρει! Αλλά, να που τον περίμενε μια ακόμα ανέλπιστη τύχη. Εκείνη τη στιγμή άνοιξε η πόρτα του πύργου και βγήκε μια πεντάμορφη γυναίκα. Ήταν τόσο όμορφη, που του έκοψε την ανάσα ... ΄Ηταν η βασίλισσα του χιονιού!

Δεν άργησε να πάρει και εκείνη είδηση τον κυνηγό και προχώρησε με λίγο δισταγμό προς το μέρος του. Ύστερα σταμάτησε λίγα μέτρα μακριά του και τον κοίταζε με περιέργεια και ενδιαφέρον. Ο νεαρός κυνηγός, όταν συνήλθε κάπως από την ταραχή, τη συγκίνηση και τον θαυμασμό του, αποφάσισε να προχωρήσει μερικά βήματα ακόμα και να της μιλήσει, αλλά δεν πρόλαβε ο δυστυχισμένος, Τα καταραμένα τα ξωτικά τον πήραν είδηση, όρμησαν ξαφνικά όλα καταπάνω του με άγριες κραυγές και πριν εκείνος μπόρεσε να αμυνθεί, τον έσπρωξαν και τον έριξαν κάτω από ένα βράχο...

Ο άτυχος νέος χτύπησε άσχημα το κεφάλι του και ξεψύχησε αμέσως...

Η βασίλισσα του χιονιού, όταν απομακρύνθηκαν τα ξωτικά, προχώρησε προς το μέρος του νεκρού νέου. Έφθασε κοντά του και στάθηκε να τον κοιτάξει. Για πρώτη φορά η καρδιά της δοκίμαζε την θλίψη και τον οίκτο. Για πρώτη φορά ο πόνος, αυτό το άγνωστο για κείνη συναίσθημα, έλιωνε τον πάγο που είχε σκεπάσει την καρδιά της. Ω ... πόσο λυπόταν αυτό το όμορφο παλικάρι που σκοτώθηκε για χάρη της και πόσο μισούσε τα καταραμένα ξωτικά!

Από τα μάτια της κύλησαν για πρώτη φορά χοντρά δάκρυα και σκόρπισαν πάνω στα χιόνια και στους βράχους... Αυτά τα δάκρυα έγιναν μικρά λουλουδάκια, σαν αστεράκια, με ασημένια και απαλά σαν βελούδο πέταλα. Είναι τα εντελβάις.

Από την ημέρα εκείνη χάθηκε η βασίλισσα του χιονιού, χάθηκαν και τα ξωτικά κι έγινε άφαντος ο λευκός πύργος τους. Το μόνο που έμεινε είναι ο θρύλος του εντελβάις, του μικρού αυτού λουλουδιού που οι κάτοικοι των Άλπεων δυσκολεύονται πολύ να το βρουν, γιατί λένε πως φέρνει τύχη σε όποιον το κρατάει πάνω του...

Πηγή: Οι Μύθοι Των Λουλουδιών - Εκδόσεις ΣΤΡΑΤΙΚΗ 

Ταινίες "coming soon" 2010

Μερικές από τις ταινίες που θα προβληθούν φέτος στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες... Για να μην μας πιάσουν αδιάβαστους... Ταινίες που κατά την προσωπική μου άποψη παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον...

• Harry Potter and the Deathly Hallows

Δε χρειάζονται και πολλές συστάσεις για τη συγκεκριμένη ταινία πιστεύω...Το πρώτο μέρος του έβδομου και τελευταίου βιβλίου της επιτυχημένης και δημοφιλούς σειράς μυθιστορημάτων Χάρι Πότερ της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, με ήρωα το νεαρό μάγο Χάρι Πότερ.

• Alice in Wonderland

Tim Burton - Johnny Depp... Δεν νομίζω ότι χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση...

• Inception

Μια ταινία του  Christopher Nolan ("Batman Begins") με τους  Leonardo DiCaprio και Marion Cotillard. 

Θρίλερ επιστημονικής φαντασίας.

• Shutter Island

Μια ταινία του Martin Scorsese με τον Leonardo DiCaprio . Ένα συναρπαστικό, τρομακτικό και στυλιζαρισμένο θρίλερ, που εξελίσσεται σε φυλακή - ψυχιατρικό άσυλο παρανοημένων εγκληματιών τη δεκαετία '50.

• Agora

Ο Alejandro Amenábar ("Οι άλλοι", "Άνοιξε τα μάτια", "Η θάλασσα μέσα μου") αποφασίζει να ποντάρει σε τριπλό ταμπλό: και πανάκριβη ιστορική παραγωγή εποχής και αθεϊστικό φιλοσοφικό έπος και ιστορία αγάπης. Πρόκειται για την απόδοση της ζωής της Υπατίας της Αλεξανδρινής με την Rachel Weisz στον πρωταγωνιστικό ρόλο. 

• Robin Hood

Μια ταινία του Ridley Scott ("Ο Μονομάχος") με πρωταγωνιστές τους  Russell Crowe και Cate Blanchett .

• The Lovely Bones

Ο Peter Jackson διασκευάζει ένα πολύκροτο μυθιστόρημα γύρω από ένα δολοφονημένο κορίτσι που παρακολουθεί την οικογένειά του και τον δολοφόνο του από τους ουρανούς και αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην επιθυμία της για εκδίκηση και την επούλωση των πληγών που η απώλειά της δημιούργησε στην οικογένειά της...

• The Twilight Saga: Eclipse

Το τρίτο μέρος της σειράς...

• Iron Man 2

Η συνέχεια της ταινίας με τον ήρωα κόμικς της Marvel Iron Man...

• Prince of Persia: Sands of Time

Κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου video game με πρωταγωνιστή τον Jake Gyllenhaal

• Sex and the City 2

Η δεύτερη ταινία με αφορμή την ομότιτλη σειρά...Αυτή τη φορά η παρέα ταξιδεύει στο Μαρόκο.

• A Nightmare on Elm Street

Remake του κλασικού θρίλερ "Εφιάλτης στο δρόμο με τις Λεύκες" και τον τρομερό Φρέντι Κρούγκερ...

• Salt

Η Angelina Jolie σε ρόλο κατασκόπου της CIA, που πρέπει να αποδείξει ότι δεν είναι διπλός πράκτορας. Ή μήπως είναι; Ο ρόλος αρχικά προοριζόταν για τον Tom Cruise.

• Shrek Forever After

Ο αγαπημένος Shrek σε νέες περιπέτειες...

• Princess And The Frog

Η πρώτη Αφροαμερικάνα πριγκίπισσα σε καρτούν της Ντίσνεϊ...

Αρκάς...

Σήμερα...11/01/2010

Η Φωτογραφία της Ημέρας

Το Ανέκδοτο της Ημέρας

Ο γέρος Αραβας ζει στη Νέα Υόρκη για πάνω από 40 χρόνια. Θέλει να φυτέψει πατάτες στον κήπο του, αλλά είναι μόνος κι αδύναμος.Στέλνει λοιπόν ένα e - mail στο γιο του, που σπουδάζει στο Παρίσι:

'Αγαπημένε μου γιε, είμαι πολύ λυπημένος επειδή δεν μπορώ να φυτέψω πατάτες στον κήπο μας. Είμαι βέβαιος πως, εάν ήσουν εδώ, θα με βοηθούσες να σκάψουμε τον κήπο. Σε αγαπώ, ο πατέρας σου.'

Σε μια ώρα, ο γέρος λαμβάνει e - mail απάντησης από το γιο του:

'Αγαπημένε μου πατέρα, παρακαλώ μην αγγίζεις τον κήπο, γιατί ΕΚΕΙ έκρυψα το ΠΡΑΜΑ. Σε αγαπώ κι εγώ, Ahmed.'

Σε 15 λεπτά, ο αμερικανικός στρατός, το ναυτικό, το FBI , η CIA και οι Rangers περικυκλώνουν το σπίτι του γέρου, σκάβουν ολόκληρο τον κήπο, ερευνούν το σπίτι, γδύνουν τον γέρο, ΔΕΝ βρίσκουν απολύτως τίποτα και φεύγουν απογοητευμένοι.Μισή ώρα αργότερα, ο γέρος λαμβάνει ένα άλλο email από το γιο του:

'Αγαπημένε μου πατέρα, είμαι βέβαιος ότι ο κήπος είναι ήδη σκαμμένος και μπορείς να φυτέψεις τις πατάτες. Έκανα ό,τι μπορούσα για να σε βοηθήσω από το Παρίσι. Σε αγαπώ, Ahmed.'

Το Σκίτσο της Ημέρας

Καλή μας εβδομάδα...

Ιωάννης ο Πρόδρομος...

Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι άγιος και προφήτης για τη χριστιανική εκκλησία. Ήταν σύγχρονος του Ιησού Χριστού και θεωρείται ότι με την διδασκαλία του προετοίμασε τον κόσμο να υποδεχθεί τον Ιησού. Η διδασκαλία του ήταν δηκτική για την εξουσία και ο βασιλιάς Ηρώδης αρχικά τον φυλάκισε και στη συνέχεια τον θανάτωσε.

Στη συνέχεια αναφέρεται ο βίος του Ιωάννη, σε μια περιγραφή που ακολουθεί την ορολογία που χρησιμοποιεί η ορθόδοξη εκκλησία:

Ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της ενάρετης Ελισάβετ, η οποία ήταν στείρα. Ο Θεός λυπήθηκε την ατεκνία τους και τους έστειλε το δώρο του (Ιωάννης = Δώρο Θεού). Ο αρχάγγελος Γαβριήλ μήνυσε στον Ζαχαρία ότι η γυναίκα του θα γεννήσει αγόρι και να του δώσει το όνομα Ιωάννης. Στην αρχή ο Ζαχαρίας δεν πίστεψε στα λόγια του Γαβριήλ και γι’ αυτό τιμωρήθηκε να μείνει μουγκός έως την ημέρα που θα βαπτιζόταν το παιδί που θα έφερνε στον κόσμο η Ελισάβετ. Έτσι και έγινε. Οκτώ ημέρες μετά την γέννηση του μωρού, όταν ζητήθηκε από τον πατέρα να φανερώσει το όνομα του παιδιού, εκείνος έγραψε σε μια πινακίδα το όνομα «Ιωάννης» και αμέσως επανήλθε η ομιλία του.

Μέχρι τα τριάντα του χρόνια ο Ιωάννης ζει ασκητική ζωή στην έρημο της Ιουδαίας και την έχει αφιερώσει ολοκληρωτικά στην προσευχή. Τρεφόταν με ακρίδες (τις τρυφερές άκρες των φυτών) και άγριο μέλι. Όσο μεγάλωνε, μεγάλωνε και η χάρη του. Όταν μεταφέρθηκε στις όχθες του Ιορδάνη Ποταμού άρχισε να κηρύττει την έλευση του Σωτήρα.

Το κήρυγμά του ήταν κήρυγμα μετάνοιας.

«Μετανοείτε· Ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών», φώναζε, ενώ βάπτιζε πολλούς από αυτούς που έρχονταν να τον ακούσουν. Εκεί τον συνάντησε και ο Χριστός και του ζήτησε να τον βαπτίσει. Εκείνος αρνήθηκε, όμως ο Χριστός επέμενε, και έτσι ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε τον Ιησού Χριστό στα νερά του Ιορδάνη Ποταμού.

Τα τίμια λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τις διεφθαρμένες συνειδήσεις των Φαρισαίων και του βασιλιά Ηρώδη, ο οποίος και τον φυλάκισε. Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάς, η μητέρα της, που φθονούσε τον Ιωάννη, είπε στην κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτου μέσα σ’ ένα πιάτο. Έτσι ο Άγιος Ιωάννης βρήκε τραγικό θάνατο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο αναφέροντας το όνομά του μετά την Παναγία στις προσευχές και στις δεήσεις.

Στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο είναι αφιερωμένες έξι ημέρες του χρόνου:

• 7 Ιανουαρίου (γιορτή προς τιμήν του)
• 24 Φεβρουαρίου (1η & 2η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
• 25 Μαϊου (3η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
• 24 Ιουνίου (η γέννησή του)
• 29 Αυγούστου (αποτομή της Τίμιας Κεφαλής του), και
• 23 Σεπτεμβρίου (η εκ πνεύματος αγίου σύλληψή του).

(πηγή)

Χρόνια μου πολλά!!! :-)

Θεοφάνια...

Τα Θεοφάνια (ή Θεοφάνεια) είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική εορτή της ανάμνησης της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα (ή Εορτή των Φώτων).

Ιστορικό

Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επιλεγόμενος στη συνέχεια Βαπτιστής, που ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, και διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά δε τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα ακούσθηκε φωνή (από τον ουρανό) που έλεγε ότι: "Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκισα".

Το γεγονός αυτό έχουν καταγράψει οι τρεις από τους τέσσερις Ευαγγελιστές, ο Ματθαίος Γ':13-17 ο Μάρκος Α':9-11, και ο Λουκάς.Γ΄:21,22

Αυτή δε είναι και η μοναδική φορά της εμφάνισης, στη Γη, της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος υπό του πλήρους «μυστηρίου» της Θεότητας.

Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζεται η μνήμη του γεγονότος της Βάπτισης του Ιησού δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Φαίνεται όμως ότι αναφάνηκε πολύ νωρίς στη πρώτη Εκκλησιά των Χριστιανών. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (Στρωμ. βιβλ. α΄) αναφέρει πως κάποιοι αιρετικοί, οι περί τον Βασιλείδη γνωστικοί στις αρχές του Β΄ αιώνα εόρταζαν την ημέρα της Βάπτισης του Κυρίου «προδιανυκτερεύοντες» και ότι η εορτή αυτή γινόταν κατ΄ άλλους μεν στις 6 Ιανουαρίου, κατ΄ άλλους στις 10 Ιανουαρίου.

Κατά δε τον 3ο αιώνα η εορτή φαίνεται κοινότατη σε όλη την Χριστιανική Εκκλησία. Έτσι ενώ ο Gieseler ( Kirchengeschichte I ,376) δέχθηκε ότι πρώτοι οι Βασιλειδιανοί καθιέρωσαν την εορτή των Θεοφανίων ο Neander (Kirchengeschichte I 386) θέτει το ερώτημα: πως από «αιρετικούς» το δέχθηκε η Εκκλησία;

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραδέχεται και περιγράφει την εορτή ως αρχαία πανήγυρης μάλλον στην Αντιόχεια τη Μεγάλη, και ότι από εκεί την παρέλαβαν οι Γνωστικοί Βασιλειδιανοί... Κατά δε τις Αποστολικές Διαταγές (η΄ 38) η εορτή των Επιφανείων «ήγετο δια το εν αυτή ανάδειξιν γεγενήσθαι της του Χριστού θεότητος».

Με τη λήξη του 3ου αιώνα προστέθηκε και άλλη έννοια στον εορτασμό αυτό που άρχισε να πανηγυρίζεται και ως ημέρα της «εν σαρκί» φανερώσεως του Κυρίου. Ούτως και στην Αλεξάνδρεια κατά τον Κασσιανό, και στη Κύπρο κατά Επιφάνιο. Από της εποχής λοιπόν αυτής άρχεται, κατά το πιθανότερο, και ο εορτασμός των Χριστουγέννων.

Κατά τον 4ο αιώνα η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ΄ όπου και το όνομα «Τα Φώτα», εορτή «των Φώτων» (Γρηγόριος Ναζιανζηνός λόγος 39, Αστερίου Αμάσ. Λόγος εις «εορτών των Καλανδών»).

Στη Δύση τα Θεοφάνια απαντώνται στα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά από της εποχής αυτής φαίνεται στη Ρωμαϊκή Εκκλησία και άλλη μια εορτή αφιερωμένη στη κατά σάρκα Γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου. Όταν πλέον καθιερώθηκε αυτή η ημερομηνία για τα Χριστούγεννα σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο έγινε και ο διαχωρισμός της εορτής των Φώτων στις 6 Ιανουαρίου, στα μέσα του 6ου αιώνα.

Απολυτίκιο Θεοφανίων

«Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε

η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις

του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι

αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα

και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς

εβεβαίου του λόγου το ασφαλές

Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός

Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι»

Έθιμα

Ως κύρια έθιμα (ελληνικά) των Θεοφανίων θεωρούνται τα:

• Κάλαντα Φώτων που λένε τα παιδιά τη παραμονή της εορτής:

Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός

η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός.

Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό

κάθετ' η κυρά μας η Παναγιά.

Όργανo βαστάει, κερί κρατεί

και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.

Άϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή

βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.

Ν' ανεβώ επάνω στον ουρανό

να μαζέψω ρόδα και λίβανο.

Καλημέρα, καλημέρα,

Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.

Ολόκληρο το τραγούδι έχει ως εξής:

Σήμερα τα Φώτα κι οι φωτισμοί

και χαρές μεγάλες και αγιασμοί.

Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό,

κάθεται η Κυρά μας η Παναγιά.

Σπάργανα βαστάει, κερί κρατεί

και τον Αϊ - Γιάννη παρακαλεί:

-Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,

δύνασαι βαπτίσεις Θεού παιδί;

-Δύναμαι και θέλω και προσκυνώ

και τον Κύριό μου παρακαλώ.

Ν΄ ανέβω πάνω στον ουρανό,

Να μαζέψω ρόδα και λίβανο.

-Άγιε Γιάννη Αφέντη και Βαπτιστή,

έλα να βαπτίσεις Θεού παιδί.

Ν΄ αγιαστούν οι κάμποι και τα νερά,

Ν΄ αγιαστεί κι ο αφέντης με την κυρά.

και μια προσθήκη στο τέλος ...

σφάξαμε τον πετεινό, είδαμε τα Φώτα,

δώστε μας το μπαξίσι μας, να πάμε σ' άλλη πόρτα

Στις Σέρρες, στη Μακεδονία, το δίστιχο αυτό τραγουδιέται:

"σφάξαμε τον πετεινό, έμεινε η κότα, δώσε το μπαξίσι μας...."

• H ανέλκυση του Σταυρού (το "πιάσιμο του Σταυρού") από κολυμβητές, τους Βουτηχτάδες.Νεαρά, κυρίως, αγόρια βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν πρώτα τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους. Αυτός που πιάνει το Σταυρό αφού πρώτα το φιλήσει το περιφέρει στις οικίες και λαμβάνει πλούσια δώρα. 
• O Αγιασμός των οικιών από τους ιερείς. Στην Ελλάδα ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό.

Λατρευτικές παραδόσεις Θεοφανίων - Φυγή καλικάντζαρων

Η εορτή των Θεοφανίων περικλείει και πολλές εκδηλώσεις που αποτελούν διαιώνιση αρχαίων (ελληνικών) εθίμων. Στην αντίληψη του Ελληνικού λαού τα Θεοφάνια είναι «Μεγάλη γιορτή Θεότρομη». Για μερικές μάλιστα περιφέρειες της Μακεδονίας (Δυτικής) αποτελούν τη μεγαλύτερη γιορτή του έτους και κάθε καινούργιο ρούχο το «πρωτοφορούν στα Φώτα για να φωτιστεί».

Αλλά και κατά τη δογματική η Βάπτιση του Χριστού συμβολίζει τη παλιγγενεσία του ανθρώπου έχοντας έτσι μεγάλη σημασία, γι΄ αυτό και μέχρι το Δ΄ αιώνα οι χριστιανοί γιόρταζαν Πρωτοχρονιά στη Βάπτιση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου.

Βασική τελετουργία των Θεοφανίων είναι ο «αγιασμός των υδάτων» με τη κατάδυση του Σταυρού κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Στην ελληνική εθιμολογία όμως, ο εν λόγω Αγιασμός έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων. Η τελευταία δε αυτή έννοια δεν είναι ασφαλώς αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει ρίζες στην αρχαία λατρεία. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά (στις μέρες αυτές) τη παραμονή των Θεοφανίων που λέγεται «μικρός αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με τη πρωτάγιαση ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών. Η πρωτάγιαση είναι και το αποτελεσματικό μέσο με το οποίο τρέπονται σε άγρια φυγή οι καλικάντζαροι εκτός από το άναμμα μιας μεγάλης υπαίθριας φωτιάς.

Ο Μεγάλος όμως Αγιασμός γίνεται ανήμερα των Θεοφανίων εντός των Εκκλησιών σε ειδική εξέδρα στολισμένη επί της οποίας φέρεται μέγα σκεύος γεμάτου ύδατος. Στη συνέχεια γίνεται η κατάδυση του Σταυρού στη Θάλασσα ή σε γειτονικό ποταμό ή λίμνη ή και στην ανάγκη σε δεξαμενή (όπως στην Αθήνα). Η κατάδυση του Σταυρού, κατά τη λαϊκή πίστη δίνει στο νερό καθαρτικές και εξυγιαντικές ικανότητες. Οι κάτοικοι πολλών περιοχών μετά τη κατάδυση τρέχουν στις παραλίες της θάλασσας ή στις όχθες ποταμών ή λιμνών και πλένουν τα αγροτικά τους εργαλεία ακόμη και εικονίσματα. Κατά τη κοινή λαϊκή δοξασία ακόμη και τα εικονίσματα με το πέρασμα του χρόνου χάνουν την αρχική δύναμη και αξία τους που την αποκτούν όμως εκ νέου από το αγιασμένο νερό.

Αυτή ακριβώς η διαδικασία δεν αποτελεί παρά μόνο ακριβώς πιστή επιβίωση των αρχαίων δοξασιών. Οι αρχαίοι π.χ. Αθηναίοι είχαν τη τελετή (διαδικασία) των γνωστών «Πλυντηρίων» όπως την αποκαλούσαν κατά την οποία μετέφεραν «εν πομπή» στην ακτή του Φαλήρου το άγαλμα της Αθηνάς. Εκεί το έπλεναν με θαλασσινό νερό για να το καθαρίσουν από ρίπους και να ανανεωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος.

Σήμερα οι γυναίκες πολλών περιοχών επαναλαμβάνουν αυτό το αρχαίο έθιμο το πλύσιμο των εικόνων συνδυαζόμενο όμως και με άλλες πράξεις της μεσαιωνικής και αρχαίας μαγείας. Όπως στη Πλάκα της Μυτιλήνης που την ώρα που βουτούν οι βουτηχτάδες να πιάσουν τον Σταυρό οι γυναίκες την ίδια στιγμή «παίρνουν με μια κρατούνα (= νεροκολοκύθα) νερό από 40 κύματα κι έπειτα με βαμβάκι που βουτούν σ΄ αυτό καθαρίζουν τα εικονίσματα χωρίς να μιλούν σε όλη αυτή τη διαδικασία («άλαλο νερό») και στη συνέχεια το νερό το ρίχνουν σε μέρος που δεν πατιέται (σε χωνευτήρι της εκκλησίας)».

(πηγή)

Χρόνια σου πολλά αδερφούλη!!!

Ιανουάριος...

Ο Ιανουάριος ή Γενάρης είναι ο πρώτος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό της ρωμαϊκής μυθολογίας.

Ξεκινά αστρολογικά με τον ήλιο στο ζώδιο του Αιγόκερω και τελειώνει στο ζώδιο του Υδροχόου. Αστρονομικά, ο ήλιος βρίσκεται στην αρχή στον αστερισμό Τοξότη και στο τέλος στον αστερισμό Αιγόκερω.

Η πρώτη μέρα του μήνα, που είναι και πρώτη ημέρα του χρόνου, είναι γνωστή ως Πρωτοχρονιά.

Άλλες ονομασίες: Γενολοήτης (επειδή αυτόν τον μήνα γεννοβολούν τα κοπάδια), Γατόμηνας, επειδή ζευγαρώνουν οι γάτοι, Μεσοχείμωνος, μεσαίος μήνας του χειμώνα, Καλαντάρης από τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς και Φώτων, Κρυαρίτης γιατί είναι ο πιο «κρυουλιάρης», Μεγάλος μήνας ή Τρανός μήνας ή Μεγαλομηνάς, σε αντιδιαστολή από τον μικρό μήνα, τον Φεβρουάριο, Πρωτάρης μήνας και τέλος Γελαστός, για τις Αλκυονίδες.

Μία από τις ωραιότερες δημώδεις ελληνικές παροιμίες για τον Γενάρη είναι:

Να ΄μουν το Μάη γάιδαρος

και τον Απλίλ΄ κριάρι (ή σκύλος τον Αλωνάρη)

ούλο το χρόνο κόκορας

και γάτος τον Γενάρη.

(πηγή)

Top 10 posts του "mj's wonderland" για το 2009...

Τα πιο δημοφιλή posts της χρονιάς που μας πέρασε, όπως εσείς τα ψηφίσατε βαθμολογώντας τα... Ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή σας!!! Άντε και του χρόνου...

10. nova... 
09. Πως να κάνεις ευτυχισμένο έναν άντρα... 
08. Ο Κώδικας των Απανταχού Σκυλάδικων (Κ.Α.Σ.)... 
07. Χρήσιμο Αγγλικό Λεξικό... 
06. 10 καλοί λόγοι για να κάνετε σεξ... 
05. Επιστολή Stephen Miller για Σκόπια 
04. Το ΙΚΕΑ έβγαλε αυτοκίνητο...!!! 
03. Σύγχρονη...ρομαντική ποίηση... 
02. Σοφίες... 
01. Χριστουγεννιάτικες ταινίες - My Top 10... 

ENJOY...!!!

Βασιλόπιτα...

Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων» (των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν "φασουλοβασιλιά".

Πέρα όμως αυτού του φράγκικου εθίμου, που επικράτησε στην Ευρώπη, υπάρχει και μία θρησκευτική παράδοση που συνδέεται και με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Κατά την θρησκευτική λοιπόν παράδοση, η ιστορία της βασιλόπιτας, είναι μια ιστορία που συνέβηκε πριν από εκατοντάδες χρόνια , πριν από 1500 χρόνια περίπου , στην πόλη Καισαρεία της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία. Τον 4ο αιώνα μ.Χ., λοιπόν, ο Μέγας Βασίλειος ήταν δεσπότης της Καισαρείας και ζούσε αρμονικά με τους συνανθρώπους του , με αγάπη , κατανόηση και αλληλοβοήθεια.

Κάποια μέρα όμως , ένας αχόρταγος στρατηγός - τύραννος της περιοχής , ζήτησε να του δοθούν όλοι οι θησαυροί της πόλης της Καισαρείας , αλλιώς θα πολιορκούσε την πόλη για να την κατακτήσει και να την λεηλατήσει. Ο Μέγας Βασίλειος ολόκληρη τη νύχτα προσευχόταν να σώσει ο Θεός την πόλη.

Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός αποφασισμένος με το στρατό του περικύκλωσε αμέσως την Καισαρεία. Μπήκε με την ακολουθία του και ζήτησε να δει το Δεσπότη ,ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν.

Με θράσος και θυμό ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης καθώς και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε στην πόλη. Ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχια , δεν είχαν να δώσουν τίποτε αξιόλογο στον άρπαγα στρατηγό.

Ο στρατηγός με το που άκουσε αυτά τα λόγια θύμωσε ακόμα περισσότερο και άρχισε να απειλεί τον Μέγα Βασίλειο ότι θα τον εξορίσει πολύ μακριά από την πατρίδα του ή κι ακόμη μπορεί να τον σκοτώσει. Οι χριστιανοί της Καισαρείας αγαπούσαν πολύ το Δεσπότη τους και θέλησαν να τον βοηθήσουν. Μάζεψαν λοιπόν από τα σπίτια τους ότι χρυσαφικά είχαν και του τα πρόσφεραν , ώστε δίνοντάς τα στο σκληρό στρατηγό να σωθούν. Στο μεταξύ ο ανυπόμονος στρατηγός κόντευε να σκάσει από το κακό του. Διέταξε αμέσως το στρατό του να επιτεθεί στο φτωχό λαό της πόλης.

Ο Δεσπότης , ο Μέγας Βασίλειος, που ήθελε να προστατέψει την πόλη του προσευχήθηκε και μετά παρουσίασε στο στρατηγό ότι χρυσαφικά είχε μαζέψει μέσα σε ένα σεντούκι. Τη στιγμή όμως που ο στρατηγό  πήγε να ανοίξει το σεντούκι και να αρπάξει τους θησαυρούς , με το που ακούμπησε τα χέρια του πάνω στα χρυσαφικά έγινε το θαύμα! Όλοι οι συγκεντρωμένοι είδαν μια λάμψη και αμέσως μετά έναν λαμπρό καβαλάρη να ορμάει με το στρατό του επάνω στον σκληρό στρατηγό και τους δικούς του. Σε ελάχιστο χρόνο ο κακός στρατηγός και οι δικοί του αφανίστηκαν. Ο λαμπρός καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι.

Έτσι σώθηκε η πόλη της Καισαρείας. Τότε όμως , ο δεσπότης της , ο Μέγας Βασίλειος , βρέθηκε σε δύσκολη θέση! Θα έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης και η μοιρασιά να είναι δίκαιη , δηλαδή να πάρει ο καθένας ό,τι ήταν δικό του. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο. Προσευχήθηκε λοιπόν ο Μέγας Βασίλειος και ο Θεός τον φώτισε τι να κάνει. Κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν ψωμάκια , όπου μέσα στο καθένα ψωμάκι θα έβαζαν και λίγα χρυσαφικά. Όταν αυτά ετοιμάστηκαν , τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους της πόλης της Καισαρείας. Στην αρχή όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν κάθε οικογένεια έκοβε το ψωμάκι αυτό κι έβρισκε μέσα τα χρυσαφικά της.

Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι η βασιλόπιτα. Έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί. Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου.

Η Βασιλόπιτα κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Σε μερικές όμως, περιοχές της Ελλάδας η Βασιλόπιτα κόβεται στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου την 1η μέρα του χρόνου.Το κόψιμο της Βασιλόπιτας, πάντως, γίνεται και τις άλλες μέρες του "Δωδεκαήμερου" των εορτών (24/12-07/01). Το εθιμοτυπικό, εντούτοις παραμένει το ίδιο. Ο νοικοκύρης την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με σειρά ηλικίας. Κατόπιν ακολουθεί ένα τελευταίο κομμάτι, αυτό του φτωχού. Σε κάποιες περιοχές, κυρίως αγροτικές, κόβονται και δύο κομμάτια επιπλέον. Ένα για τα ζώα και ένα για τα σπαρτά. Όποιος βρει στο κομμάτι του το κρυμμένο φλουρί θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς και συνήθως μαζί με το φλουρί ο νοικοκύρης του δίνει ένα δώρο ή ένα χρηματικό ποσό. Αν το φλουρί πέσει στα κομμάτια του Χριστού, της Παναγίας ή του Αγίου Βασιλείου, το ποσό αυτό δίνεται στην εκκλησία, ενώ αν πέσει στο κομμάτι του φτωχού το ποσό δίνεται σε κάποιον ζητιάνο.

Συνταγή για Βασιλόπιτα

ΥΛΙΚΑ

4 κούπες αλεύρι

2 κούπες ζάχαρη

3 αυγά

1 1/2 κούπα γάλα
1 μπέικιν
2 βανίλιες
1 βιτάμ λιωμένο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Ανακατεύουμε στο μίξερ τα αυγά με τη ζάχαρη. Προσθέτουμε το λιωμένο βούτυρο (όχι καυτό), το γάλα, τη βανίλια, το αλεύρι και το μπέικιν. Ρίχουμε το μίγμα σε βουτυρωμένο τα ψί και το ψήνουμε στους 180 μέχρι να ροδοκοκκινίσει. Πασπαλίζουμε και ζάχαρη άχνη και το διακοσμούμε χριστουγεννιάτικα.

Παρεπιμπτόντως, εγώ έτυχα 3 φλουριά φέτος!!! :-)

Πηγές: el.wikipedia.org, pathfinder.gr